Bilthoven, Woudkapel, Bilthovense Kring, Maandag 14/11/2022

In de cyclus 22-23 Anders denken, anders doen was het de beurt aan Riemke Leusink, stand-in voor  Eva Rovers met haar boekje over het cruciaal belang van het fenomeen Burgerberaad:

NU IS HET AAN ONS, OPROEP TOT ECHTE DEMOCRATIE

Met het haar vertrouwde positief-kritische elan weet Riemke glashelder de kern van het hoe en wat van burgerberaad te presenteren, ondersteund door een power-point die elders op de website staat.

De wijze waarop tussen 2016 en 2018 de legalisering van abortus tot stand kwam in Ierland illustreert hoe en wat een burgerberaad is:

Honderd door het lot aangewezen Ieren, inclusief een onafhankelijke voorzitter, bogen zich in 2016 en 2017 gedurende vijf weekenden in een groot hotel in Dublin over de legalisering van abortus. Experts, ervaringsdeskundige vrouwen, artsen en juristen fungeerden als vraagbaak. Dit leidde uiteindelijk tot een voorstel voor radicale liberalisering.

Hierop organiseerde de regering een bindend referendum. Via het parlement werd de uitkomst: Parlement, legaliseer abortus! door regering en parlement van Ierland geratificeerd.

De belangrijkste voorwaarde voor deze gang van zaken is … let op! …: politici en overheden die burgers vertrouwen om via deliberatie in een burgerberaad oplossingen te zoeken en te vinden die het publieke welzijn dienen.

Riemke noemt twee filosofen die onze geest kunnen rijpen om deze weg te bewandelen, Hannah Arendt en Simone Weil.

Hannah Arendt in een notendop: politieke keuzes moeten ‘van tussen de mensen opkomen’ in vrijheid en pluraliteit, in een ruimte voor ‘interdividueel’ handelen en spreken.

Simone Weil in eenzelfde dop: waarheid, schoonheid, gelijkwaardigheid, compassie …worden door vervreemding en ontworteling ondergeschoffeld; de ommekeer, verworteling – wat wij elkaar verplicht zijn – kan alleen dankzij een radicaal andere manier van denken en doen in de publieke ruimte.

Daarna preciseerde Riemke de voetangels en klemmen én de mogelijkheden en beloften van het burgerberaad. Ze eindigde met twee citaten:

De eerste is een geliefde uitspraak van Arendt – nog vóór de woekering van dataïsme, digitalisering, algoritmen en overige techniek van vervreemding! – : Private faces in public places are wiser en nicer than public faces in private places (W.H.Auden)

De tweede van John F. Kennedy: Vraag niet wat jouw land kan doen voor jou, maar wat jij kan doen voor je land.

En wat betreft dit laatste citaat. Na de pauze gingen we in kleine groepjes uiteen om onderling uit te wisselen wat we vonden van: Nu is het aan ons, deze oproep tot echte democratie van Eva Rovers.

Na een verkwikkende avond keerden we huiswaarts.

Warrie Schuurman